Hoe werkt een thermometer en hoe gebruik je ze - Voeljegezond.nl (2024)

Laatst geupdate op mei 3, 2023 by Voeljegezond.nl

Heb je wel eens gehoord van een thermometer maar weet je eigenlijk niet hoe die werkt, wat die doet en hoe je hem gebruikt? We zullen in deze blog uitleggen hoe dit allemaal zit!

In het kort

Een thermometer is een instrument dat wordt gebruikt om temperatuur te meten. Het werkt door de uitzetting van een vloeistof, meestal kwik of alcohol, of door elektronische sensoren die temperatuurveranderingen detecteren.

Om een thermometer te gebruiken, plaats je het uiteinde of de sensor op de gewenste locatie, zoals onder de tong, in het oor, op het voorhoofd of in de omgeving, afhankelijk van het type thermometer.

Na een korte wachttijd wordt de temperatuur weergegeven op een schaalverdeling of digitaal display, zodat je de huidige temperatuur kunt aflezen en eventuele noodzakelijke acties kunt ondernemen, zoals het aanpassen van de verwarming of het controleren op koorts.

Belang van het meten van lichaamstemperatuur bij ziekte

Het meten van de lichaamstemperatuur is een cruciaal aspect van de gezondheidszorg. Het helpt bij het identificeren van koorts, een veelvoorkomend symptoom van verschillende infecties en ontstekingen.

Koorts is een reactie van het lichaam op ziekteverwekkers en kan wijzen op een onderliggend gezondheidsprobleem dat medische aandacht vereist.

Het monitoren van de lichaamstemperatuur kan ook nuttig zijn bij het beoordelen van de effectiviteit van medicijnen en behandelingen, evenals het signaleren van mogelijke complicaties.

Verschillende soorten thermometers en hun toepassingen

Er zijn verschillende soorten thermometers beschikbaar, elk met hun eigen toepassingen en nauwkeurigheidsniveaus.

Afhankelijk van de situatie en de voorkeur van de gebruiker, kan men kiezen uit kwikthermometers, alcoholthermometers, digitale thermometers en infraroodthermometers.

Werking van een thermometer

De werking van een thermometer is gebaseerd op het principe van thermische uitzetting.

Dit houdt in dat materialen uitzetten bij verhitting en krimpen bij afkoeling. In het geval van vloeistofgevulde thermometers (zoals kwik- of alcoholthermometers) zet de vloeistof uit wanneer deze wordt verwarmd door de omringende temperatuur, waardoor het niveau stijgt en de temperatuur op een schaal kan worden afgelezen.

Soorten thermometers

Er zijn verschillende soorten thermometers beschikbaar, elk met hun eigen unieke kenmerken en voordelen. We zullen ze hieronder kort met je behandelen.

Kwikthermometers

Kwikthermometers zijn traditionele thermometers die kwik bevatten, een zware, zilverkleurige vloeistof. Wanneer de temperatuur stijgt, zet het kwik uit en stijgt het in de capillaire buis, waardoor de temperatuur kan worden afgelezen op de schaalverdeling. Hoewel ze nauwkeurig zijn, worden kwikthermometers tegenwoordig minder gebruikt vanwege de giftigheid van kwik en de milieu-impact bij breuk of onjuiste verwijdering.

Alcoholthermometers

Alcoholthermometers werken op dezelfde manier als kwikthermometers, maar bevatten een gekleurde alcoholoplossing in plaats van kwik. Ze zijn minder gevaarlijk dan kwikthermometers en worden vaak gebruikt in scholen en laboratoria.

Alcoholthermometers zijn echter minder nauwkeurig en hebben een beperkter temperatuurbereik dan kwikthermometers.

Digitale thermometers

Digitale thermometers zijn moderne thermometers die een temperatuurgevoelige sensor (meestal een thermokoppel of thermistor) gebruiken om de temperatuur te meten.

De sensor genereert een elektrisch signaal dat proportioneel is met de temperatuur, en dit signaal wordt omgezet in een digitale waarde die op het display wordt weergegeven. Digitale thermometers zijn nauwkeurig, snel en gemakkelijk af te lezen. Ze zijn populair voor thuisgebruik en in medische omgevingen vanwege hun gebruiksgemak en betrouwbaarheid.

Infraroodthermometers

Infraroodthermometers, ook bekend als contactloze of non-contact thermometers, meten de temperatuur door de infrarode warmtestraling af te lezen die wordt uitgestraald door een object of lichaamsdeel.

Deze thermometers werken zonder fysiek contact en zijn daarom ideaal voor het meten van de temperatuur bij jonge kinderen, kwetsbare personen of in situaties waar contact ongewenst is.

Infrarood Thermometers zijn snel en eenvoudig te gebruiken, maar kunnen soms minder nauwkeurig zijn dan contact thermometers, vooral bij onjuist gebruik.

Conclusie soorten

Het kiezen van de juiste thermometer en het begrijpen van de werking ervan is belangrijk voor het verkrijgen van nauwkeurige en betrouwbare temperatuurmetingen.

Het kennen van de verschillende soorten thermometers en hun toepassingen kan u helpen om de beste keuze te maken voor uw behoeften en om uw gezondheid en die van uw dierbaren effectief te monitoren. Mocht je willen weten welke het beste bij jou past, dan kun je ons artikel over de beste koortsthermometers eens bekijken.

Interpretatie van de meting

Het interpreteren van de meting van een thermometer is een belangrijk onderdeel van het gebruik ervan. Het is essentieel om te weten wat een normale temperatuur is voor de gemeten locatie, zoals onder de tong of in het oor, om te bepalen of de meting afwijkend is.

Een koortsig resultaat kan duiden op ziekte of infectie en kan verdere actie vereisen, terwijl een lage meting kan wijzen op onderkoeling of een defecte thermometer.

Normale lichaamstemperatuur

De normale lichaamstemperatuur kan variëren tussen individuen en gedurende de dag. Over het algemeen wordt een temperatuur tussen 36,5°C en 37,5°C (97,7°F en 99,5°F) als normaal beschouwd. Factoren zoals leeftijd, geslacht, fysieke activiteit, omgevingsomstandigheden en het tijdstip van de dag kunnen de lichaamstemperatuur beïnvloeden. De meting kan ook iets variëren, afhankelijk van de gebruikte meetmethode.

Koorts en koortsgrenzen

Koorts wordt gedefinieerd als een tijdelijke verhoging van de lichaamstemperatuur als reactie op een infectie of ontsteking. Over het algemeen wordt een temperatuur van 38,0°C (100,4°F) of hoger als koorts beschouwd. Er zijn echter verschillende gradaties van koorts:

• Lichte koorts: 38,0°C – 38,9°C (100,4°F – 102,0°F)
• Matige koorts: 39,0°C – 39,9°C (102,2°F – 103,8°F)
• Hoge koorts: 40,0°C (104,0°F) of hoger

Koorts kan een teken zijn van een onderliggende aandoening die medische aandacht vereist, zoals een bacteriële of virale infectie. Het is belangrijk om een arts te raadplegen als de koorts aanhoudt, zeer hoog is of gepaard gaat met andere ernstige symptomen.

Lage lichaamstemperatuur (onderkoeling)

Een lage lichaamstemperatuur, ook wel onderkoeling genoemd, treedt op wanneer de lichaamstemperatuur daalt tot onder de normale grenzen, meestal als gevolg van blootstelling aan koude omstandigheden. Onderkoeling wordt gedefinieerd als een lichaamstemperatuur lager dan 35,0°C (95,0°F).

Symptomen van onderkoeling kunnen zijn: rillingen, koude en bleke huid, verwardheid, trage hartslag, zwakke ademhaling, slaperigheid en in ernstige gevallen bewusteloosheid. Onderkoeling is een noodsituatie en vereist onmiddellijke medische hulp.

Het correct interpreteren van de lichaamstemperatuur is essentieel om te bepalen of medische aandacht nodig is en om de voortgang van een ziekte of herstel te volgen. Het is belangrijk om vertrouwd te raken met de normale temperatuurbereiken en te weten wanneer het tijd is om een arts te raadplegen.

Veelvoorkomende fouten en problemen bij het gebruik van een thermometer

Bij het gebruik van een thermometer kunnen enkele veelvoorkomende fouten en problemen optreden die de nauwkeurigheid van de meting kunnen beïnvloeden.

Deze omvatten het verkeerd plaatsen van de thermometer, het niet wachten op de juiste meettijd, het niet reinigen van de thermometer tussen gebruik en het gebruik van een oude of beschadigde thermometer.

Onjuiste plaatsing

Een van de meest voorkomende fouten bij het gebruik van een thermometer is onjuiste plaatsing. Dit kan leiden tot onnauwkeurige metingen en misleidende informatie over de gezondheidstoestand. Zorg ervoor dat u de instructies van de fabrikant opvolgt voor de juiste plaatsing van de thermometer, afhankelijk van de gebruikte meetmethode (oraal, rectaal, oor of voorhoofd).

Omgevingsfactoren die de meting kunnen beïnvloeden

Omgevingsfactoren kunnen een aanzienlijke invloed hebben op de nauwkeurigheid van temperatuurmetingen. Enkele voorbeelden zijn:

• Blootstelling aan extreme temperaturen, zoals een koude of warme kamer, kan de meting beïnvloeden. Zorg ervoor dat u zich in een omgeving met een normale kamertemperatuur bevindt voordat u de meting uitvoert.
• Het meten van de temperatuur direct na het eten of drinken van warme of koude voedingsmiddelen en dranken kan de orale temperatuur tijdelijk beïnvloeden. Wacht minstens 15-30 minuten na het eten of drinken voordat u een orale temperatuurmeting uitvoert.
• Lichamelijke activiteit kan de lichaamstemperatuur verhogen. Wacht minstens 15 minuten na het sporten of intensieve fysieke activiteit voordat u de temperatuur meet.

Onjuist onderhoud en opslag

Het niet goed onderhouden en opbergen van uw thermometer kan de nauwkeurigheid en levensduur ervan beïnvloeden. Hier zijn enkele tips om problemen te voorkomen:

• Reinig de thermometer na elk gebruik met een geschikt ontsmettingsmiddel of, indien aanbevolen door de fabrikant, met water en zeep. Droog de thermometer goed af voordat u deze opbergt.
• Bewaar de thermometer op een koele, droge plaats, uit de buurt van direct zonlicht, hitte en vocht.
• Vermijd het laten vallen of stoten van de thermometer, vooral bij kwetsbare thermometers zoals kwik- of alcoholthermometers.
• Vervang de batterijen van digitale en infraroodthermometers regelmatig en volgens de aanbevelingen van de fabrikant om ervoor te zorgen dat ze goed blijven functioneren.

Door deze veelvoorkomende fouten en problemen te vermijden, kunt u nauwkeurige en betrouwbare temperatuurmetingen krijgen om de gezondheid en het welzijn van uzelf en uw dierbaren te bewaken.

Conclusie

Het correct meten van de lichaamstemperatuur is van cruciaal belang voor het monitoren van de gezondheid en het welzijn. Het helpt bij het identificeren van koorts, die kan wijzen op een onderliggende infectie of ontsteking, en het beoordelen van de effectiviteit van behandelingen en medicijnen.

Door veelvoorkomende fouten te vermijden en rekening te houden met omgevingsfactoren, kunt u nauwkeurige en betrouwbare metingen verkrijgen om tijdig medische hulp in te schakelen wanneer dat nodig is.